.jpg)
TS.BS. Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: “Đây là một trong những ca ghép khí quản kết hợp với phẫu thuật tạo hình thực quản cổ hiếm gặp trong y văn thế giới và lần đầu tiên được thực hiện thành công tại Việt Nam cho đến thời điểm hiện tại”. Theo dõi trên y văn thế giới trong 10 năm qua cũng chỉ có Pháp, Thụy Sĩ, Thái Lan ghép một số ca nhưng tỉ lệ thành công rất thấp.
Tháng 7/2022, bệnh nhân L.V.N. (25 tuổi, Thanh Hóa) bị tai nạn giao thông được chẩn đoán đa chấn thương: chấn thương sọ não, chấn thương hàm mặt, chấn thương ngực kín, chấn thương gan. Bệnh nhân đã được phẫu thuật kết hợp xương hàm mặt, vùng cổ và điều trị bảo tồn các cơ quan tổn thương khác. Sau mổ, L.V.N. được theo dõi và điều trị hồi sức tích cực, mở khí quản (tạo một lỗ thông ở cổ để thở mà không thể thở qua đường mũi như thông thường), khi ổn định thì bệnh nhân được chuyển về bệnh viện địa phương điều trị tiếp.
Một tháng sau khi mở khí quản, người bệnh được hội chẩn điều trị bảo tồn, nong và đặt stent khí quản thất bại, sau đó phẫu thuật cắt nối khí quản tại một cơ sở y tế tại Hà Nội nhưng không thành công do tổn thương phức tạp và hẹp trên một đoạn khí quản dài. Sau khoảng 2 tháng, L.V.N. xuất hiện khó thở và phải mở lại khí quản vĩnh viễn. Trong thời gian điều trị hẹp khí quản cổ vừa qua, khi chưa phải mở khí quản vĩnh viễn, N. ăn uống hoàn toàn bình thường qua đường miệng và đi tiêm thuốc chống tạo sẹo vào vị trí khí quản bị hẹp (6 mũi, mỗi mũi cách nhau từ 1 - 2 tháng).
Đến tháng 5/2023, sau mũi tiêm thứ 6, người bệnh xuất hiện chảy dịch sữa qua chỗ mở khí quản, được các bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa chẩn đoán rò khí - thực quản tại vị trí tiêm chống tạo sẹo của khí quản và tiến hành mở thông dạ dày nuôi ăn. Bệnh nhân vẫn khám theo dõi định kỳ tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Kết quả nội soi thực quản cho thấy, có đoạn hẹp toàn bộ chu vi, tình trạng hẹp không được cải thiện sau nong, đồng thời có dấu hiệu nghi ngờ liệt dây thanh âm. Chụp cắt lớp vi tính hạ họng - thanh quản có hình ảnh vỡ khung sụn thanh quản gây chít hẹp lòng thanh quản, tổn thương đoạn khí quản dài khoảng 6,5cm tới sát thanh môn.
Trước những thương tổn phức tạp của người bệnh, các bác sĩ của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã hội chẩn liên chuyên khoa (tai mũi họng, tiêu hoá, phẫu thuật lồng ngực, phục hồi chức năng, gây mê hồi sức, ngân hàng mô, dinh dưỡng….) thống nhất tiến hành phẫu thuật hai thì: Thì một phẫu thuật tạo hình cắt – nối đoạn thực quản cổ bị hẹp hoặc tạo hình thực quản bằng đoạn đại tràng; Thì hai phẫu thuật tạo hình đoạn thanh môn kết hợp ghép đoạn khí quản cổ bằng đoạn khí quản của người cho chết não.
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng của ekip các chuyên gia đầu ngành tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, ngày 11/04/2024, người bệnh được tiến hành phẫu thuật tạo hình cắt - nối thực quản cổ, cắt đoạn sẹo xơ khí quản và chuẩn bị hai đầu khí quản sẵn sàng cho lần phẫu thuật thì 2.
Ngày 13/05/2024, người bệnh được phẫu thuật thì hai ghép khí quản cổ bằng khí quản khí quản của người cho chết não kết hợp với đặt stent khí quản, chuyển vị cơ ức đòn chũm hai bên che phủ đoạn khí quản ghép. Sau một thời gian điều trị tích cực, người bệnh được ra viện và trở về nhà vào ngày 25/6/2024.
Khám lại sau 1 tháng, bệnh nhân tăng được 5kg, thể trạng tốt, sẹo mổ liền tốt, ăn uống được bằng đường miệng và tự thở qua đường mũi trở lại. Khi soi thực quản và khí quản: sẹo mổ liền tốt, đoạn khí quản ghép màu hồng, không sung huyết, không hoại tử, không hẹp. Sau 3 tháng, bệnh nhân đã tăng được 10kg với thể trạng toàn thân khoẻ mạnh, tự thở qua mũi, tự ăn qua đường miệng. Với tình trạng hiện tại sức khoẻ tiến triển tốt, tăng cân trở lại, ăn được bằng đường miệng và thở bằng đường mũi như bình thường, khiến cả bệnh nhân và gia đình đều lạc quan.
Theo TS.BS Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho tới hiện nay, phẫu thuật ghép khí quản nói chung và phẫu thuật ghép đường thở nói riêng vẫn còn là một thách thức trong ngành ngoại khoa và trong giới y học trên thế giới. Ông Hùng cũng nhấn mạnh thêm: Ca lâm sàng này có tính chất phức tạp do có hai tổn thương cùng một lúc (cả khí quản và thực quản) ở một bệnh nhân trẻ tuổi với tương lai còn ở phía trước. Rồi vấn đề chọn phương pháp xử lý hai loại tổn thương này như thế nào? Thời điểm tiến hành? Phương án chăm sóc sau phẫu thuật ra sao… đều đã được ê kíp tính toán kỹ và có kết quả tốt.
“Với kết quả của bệnh nhân này sẽ mở ra một viễn cảnh tươi sáng cho những bệnh nhân có tổn thương đoạn khí quản dài trên 6cm (do chấn thương, hẹp bẩm sinh hoặc u...) có thể phục hồi trở lại đường thở tốt nhất. Hiện nay, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức với đội ngũ nhân lực chất lượng cao cùng các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực ghép tạng kết hợp với sự hỗ trợ của các chuyên gia quốc tế và tầm nhìn xa của lãnh đạo Bệnh viện thì ghép tạng là một trọng tâm phát triển, ngoài việc triển khai thường quy hơn nữa ghép đa tạng gan, tim, thận, phổi, Bệnh viện sẽ triển khai nhiều các loại ghép khác trong thời gian tới, trong đó có ghép khí quản, ghép tuỵ, ghép ruột….mang đến nhiều lợi ích cho người bệnh nhận mà trước kia không thể có được”, TS.BS Dương Đức Hùng khẳng định.
Hoàng Hiền
